Büyük yaşamsal krizlerin yarattığı stres intihar riskini artırabiliyor!

Psikiyatri uzmanları, ruh sağlığı farkındalığının özellikle stresli dönemlerde hayati önem taşıdığını belirtiyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, tamamlanmış intiharların %90’ında psikiyatrik bir tanı bulunduğunu ve büyük yaşamsal krizlerin intihar düşüncesini tetikleyebildiğini vurguluyor.

İntihar Riskini Artıran Faktörler ve Uyarı Belirtileri

Dr. Şentürk'e göre, depresyon, bipolar bozukluk, madde kullanımı ve şizofreni gibi psikiyatrik rahatsızlıklar en önemli risk gruplarını oluşturuyor. Bu bireylerde intihar düşüncesinin mutlaka sorgulanması gerektiğini belirten Şentürk, intihar riskini artırabilecek diğer faktörleri şöyle sıralıyor:

• Yaşamsal krizler: Yakın zamanda yaşanan kayıplar (ölüm, ayrılık), işten çıkarılma veya iflas, göç gibi güvenlik duygusunu sarsan olaylar.

• Çocukluk çağı travmaları: Özellikle cinsel ve fiziksel istismar öyküsü, intihar olasılığını 10 kat artırabiliyor.

İntihar öncesinde görülebilen belirtiler ise şunlar:

• Yoğun bunaltı, yetersizlik ve değersizlik hissi.

• Umutsuzluk ve sosyal geri çekilme.

• Günlük aktivitelere ilgiyi kaybetme, kişisel bakımı ihmal etme.

• Yemek ve uyku alışkanlıklarında belirgin değişiklikler.

• Kendine zarar verme hakkında konuşmalar veya doğrudan intihar düşüncesini ifade etme.

İntihar Riskine Karşı Koruyucu Önlemler

İntihar düşüncesinin her zaman bir girişimle sonuçlanmayacağını belirten Dr. Şentürk, kişinin sahip olduğu koruyucu faktörlerin önemine dikkat çekiyor:

• Bireysel faktörler: Hayatta bir amaca sahip olmak, geleceğe yönelik planlar yapmak, iyi başa çıkma becerileri ve düzenli spor yapmak.

• Çevresel faktörler: Güçlü aile bağları, yakın arkadaş ilişkileri ve sosyal desteklere sahip olmak.

Dr. Şentürk, toplumda yaygın olan "intihar edecek kişi bundan bahsetmez" algısının yanlış olduğunu vurguluyor ve krizdeki kişiye doğrudan "intihar düşüncen var mı?" diye sorulmasından çekinilmemesi gerektiğini belirtiyor. Bu sorunun, kişinin aklına olmayan bir şeyi getirmeyeceği, aksine ona yalnız olmadığını hissettirebileceği belirtiliyor.

Acil Durumlarda Yapılması Gerekenler

Daha önce intihar girişiminde bulunmuş kişilerde, özellikle ilk üç ayda tekrar riskinin çok yüksek olduğunu belirten Şentürk, bu kişilerin profesyonel yardım almalarının sağlanması gerektiğini söylüyor. İntihar riski olan bir birey acil olarak hastaneye götürülemiyorsa, delici veya kesici aletlerden uzak tutulmalı ve gözetim altında tutulmalıdır. İntihar düşüncesini paylaşan bir kişinin sözlerinin sır olarak saklanmaması ve hemen bir uzmandan destek aranması gerektiği ifade ediliyor.