3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası'nda, Türkiye’de 30 binin üzerinde hastanın organ nakli beklediği ve kadavradan organ bağışı oranlarının alarm verdiği belirtildi. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Organ Nakli Merkezi'nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hamdi Karakayalı, organ bağışının önemini vurgulayarak toplumsal farkındalığın artırılması gerektiğini söyledi.

Türkiye’deki Organ Nakli Bekleme Durumu

Sağlık Bakanlığı'nın 2025 yılı verilerine göre, Türkiye'de organ nakli bekleyen hasta sayıları oldukça yüksek:

• Böbrek Nakli: 25.245 kişi

• Karaciğer Nakli: 2.650 kişi

• Kalp Nakli: 1.477 kişi

• Toplam Bekleyen Hasta: Diğer organlarla birlikte 30 binin üzerinde hasta umutla nakil bekliyor.

Prof. Dr. Hamdi Karakayalı, bekleme listesindeki hastaların sayısının her yıl arttığına ve bazı hastaların bu süreçte hayatlarını kaybettiklerine dikkat çekerek, kalp gibi bazı organ nakli bekleyen hastalar için canlı verici alternatifinin de bulunmadığını hatırlattı.

En Büyük Sorun: Düşük Kadavra Bağışı Oranı

Prof. Dr. Karakayalı, Türkiye'nin organ nakli başarısında dünya liginde olmasına rağmen, kadavradan organ bağışı oranının düşüklüğünün en büyük engel olduğunu belirtti:

• Nakil Başarısı: Ülkemizde erişkin ve çocuk hasta gruplarında yapılan nakillerde sağ kalım oranları yüzde 90’ın üzerinde seyrediyor ve zorlu vakalar dâhil birçok yabancı hasta Türkiye’yi tercih ediyor.

• Kadavra Bağışı Oranı: Ancak, geçen yıl ülkemizde tespit edilen 2 bin 79 beyin ölümünün sadece yüzde 17’si organ bağışıyla sonuçlandı.

• Canlı Vericiye Bağımlılık: Batı ülkelerinde nakillerin yaklaşık %80'i kadavradan yapılırken, Türkiye'de bu oran %15–20 civarında kalıyor. Ülkemizde nakillerin büyük bölümü hâlâ canlı vericilerden yapılıyor.

Hedef ve Önemli Uyarılar

Organ nakli ekiplerinin en büyük hedefi kadavradan bağış sayısını artırmak. Prof. Dr. Karakayalı, bunun bir ülkenin toplum sağlığı konusundaki duyarlılığının en temel göstergesi olduğunu ifade etti.

En Büyük Engel: Yanlış İnanışlar

• Beyin Ölümü: Toplumdaki en büyük yanlış inanış, beyin ölümünde hastaların iyileşebileceği kanısıdır. Oysa beyin ölümü tıbben geri dönüşsüzdür, yani kişi yaşamını yitirmiştir.

• Güvenlik: Türkiye'nin organ bağışından nakline kadar olan tüm süreçte dünyaca kabul edilmiş en güvenli ülkelerden biri olduğunu, tüm süreçlerin Sağlık Bakanlığı gözetiminde ve ulusal koordinasyon sistemiyle yapıldığını, organların kötüye kullanılmasının mümkün olmadığını vurguladı.

Nasıl Bağış Yapılır?

Organ bağışında bulunmak isteyen vatandaşlar için önemli bir kolaylık hayata geçirildi:

• e-Devlet Üzerinden Bağış: Organ bağışları, bu ay içinde yürürlüğe giren uygulama neticesinde e-Devlet üzerinden de yapılabiliyor.

• Diğer Yollar: Vatandaşlar ayrıca en yakın hastanenin organ nakli koordinatörlüğüne ve il sağlık müdürlüklerine başvurabilirler.